تابناک / حالا ديگر زلزله براي ايرانيان به يک شوخي غم انگيز تبديل شده است. به قولي "زلزله در ايران از بين نمي رود، بلکه از شهري به شهر ديگر منتقل مي شود!" اما فارغ از اينکه کدام استان و شهر و روستا لرزيده، يک سوال براي تمام آنها وجود دارد و آن هم اينکه، چرا خانه ها در مقابل کوچکترين لرزش ها تا اين حد سست هستند و مهم تر آنکه چرا هيچ معماري پاسخگوي اين همه صدمات و خرابي ها نيست. آيا بايد اين واقعيت را بپذيريم که در ايران خانه ها را معماران نمي سازند بلکه اين پولدارها هستند که بناها را علم کرده و بي هيچ ضابطه اي سنگ ها را بر روي هم بند کرده و نام خانه را بر آن مي نهند؟
وقتي زلزله اي در يکي از استانهاي ايران رخ مي دهد تمام مردم فکر و ذکرشان را صرف خانواده هاي مصيبت ديده و مصدومان و رفع نيازهاي اوليه و تامين مايحتاج آنها مي کنند. اين امر آنقدر طول مي کشد که ديگر کسي فرصتي نمي يابد تا علت اين همه خرابي را جويا شود. اينکه زلزله ويرانگر است ، قبول. اما آيا هر لرزشي بايد اين همه خسارت جاني و مالي در پي داشته باشد؟
البته مسئولاني که بايد واقعيت را بدانند، از اصل ماجرا مطلعند و نگراني جامعه اين است که چرا حرکتي براي متوقف کردن اين روند نميکنند. تمام ماجرا اين است که متاسفانه مالکین و سازندگان ساختمانها از ناظران میخواهند با نادیده گرفتن بخشی از مقررات ملی ساختمان روند ساخت و ساز را برای آنها تسهیل کنند و تاسفبارتر اینکه بخش نظارت هم به راحتی در اين مسير کوتاهی میکند.
*15 سال بي توجهي به ساخت و سازها
ايران در یک کمربند زلزلهای قرار دارد و شاهد زلزلههایی همچون طبس با 7.8 ریشتر و 15 هزار کشته، رودبار و منجیل با 7.4 ریشتر و 40 هزار کشته و بم با 6.8 ریشتر بوده است.
پس در کلامي ساده تر بايد بگوييم که مجبوريم با زلزله سازگار باشیم. باید به گونهای ساخت و ساز کنیم که در هنگام وقوع حوادث مشکلی نداشته باشیم و یا حداقل با کمترین خسارت مواجه شویم .
در همين رابطه دکتر محمود عدالتی عضو هیات علمی گروه عمران دانشگاه ایلام با بیان اینکه یکی از عوامل مهم بروز خسارات در هنگام وقوع زلزله عدم شناخت مالکین ساختمانها و کارفرمایان از عواقب خطرناک برخی سهلانگاریها است، مي گويد: "بیتوجهی به برخی اصول سبب می شود تا هنگام احداث ساختمان، هزینههای دقیق و بجا برای استحکام بخشی و ایمنسازی ساختمانها انجام نگیرد ، در زلزله اخیر استان کرمانشاه اکثر دیوارها فرو ریخت که یکی از دلایل آن عدم وجود نگهدارنده دیوار به اسکلت سازه بود که متاسفانه در سازههای ایلام نیز این موضوع رعایت نمیشود ."
وی با اشاره به اینکه بخشی از خسارات بر عهده مالکان ساختمانهاست که نکات ایمنی را کامل رعایت نمیکنند، ادامه مي دهد:" مالکین و سازندههای ساختمانها اغلب کسی میخواهند که ناظر واقعی نباشد و با نادیده گرفتن بخشی از مقررات ملی ساختمان روند ساخت و ساز را برای آنها تسهیل نماید. البته در بخش طراحی هم مشکل داریم و نباید از یاد ببریم که در بخش سازهای هم با مشکلاتی فراوانی مواجه هستیم ."
عدالتی ادامه مي دهد: " حدودا 15 سال پیش صنعت ساختمان به دست گروههای غیر مرتبط رسید در حالی که کار باید به کاردان سپرده شود که در این راستا بخشی از مهارتهای این حوزه به سازمان فنی و حرفهای سپرده شد تا آموزشهای لازم را به نیروهای شاغل در این بخش بدهد که متاسفانه در کشور این موضوع به صورت جدی دنبال نشد. با توجه به ایجاد اشتغال بالا در بخش صنعت ساختمان ملاحظاتی در این بخش لحاظ می شود که اغلب با ساخت و ساز مهندسی در تضاد است. صنایع و دستگاههای دیگری هم در این صنعت دخیل هستند که بایستی نظارت دقیق بر کیفیت محصولات آنها انجام گیرد ."
متاسفانه در حال حاضر درجهبندی و سطح معلومات فنی از تیمهای کاری ساختمانی خواسته نمیشود. اين در شرايطي است که در سایر کشورها کسانی که در این صنعت دخیل هستند سطح یا گرید کاری برای آنها در نظر گرفته میشود که ما در کشورمان این گونه نیست، زیرا متولی مشخصی در صنعت ساختمان نداریم. باید توجه داشته باشیم که ساخت و ساز فقط عمران نیست. اگر به مردم اعلام شود که باید مسکن مقاوم بسازند در این صورت بایستی قوانین و مقررات ملی ساختمان و استاندارد 2800 را دقیق اجرا کرد که در کل به نفع دولت و مردم است.