"زیرخاکی" اصطلاحی است که برای اشیاء تاریخی مدفون در زیر زمین به کار برده می شود و عمده ، منظور اشیاء قدیمی است که از نسل های گذشته بر جای مانده و البته این روزها بازار خوبی هم برای سودجویان دارد هر چند از لحاظ قانونی در این زمینه محدودیت های شدیدی هم وجود دارد.
به گزارش تابناک کهگیلویه و بویراحمد ، به نظر می رسد در استان کهگیلویه و بویراحمد ، بسیاری از افراد محلی از تبعات حقوقی اقدامات خود در مورد اشیاء ، آثار و ابنیه تاریخی اطلاع چندانی ندارند که شاید اگر از این نکات اطلاعات دقیق تری داشته باشند دست به چنین اقدامات غیر قانونی نمی زدند.
پلیس کهگیلویه و بویراحمد ، برخی از مفاد حقوقی مربوط به آثار تاریخی را بیان کرده است که در ادامه منتشر می شود.
نکته۱: خريد و فروش اموال تاريخي- فرهنگي حاصله از حفاري غيرمجاز ممنوع است و خريدار و فروشنده علاوه بر ضبط اموال فرهنگي مذكور، به مجازات محكوم ميشوند. هرگاه فروش اموال مذكور تحت هر عنوان از عناوين به طورمستقيم يا غيرمستقيم به اتباع خارجي صورت گيرد، مرتكب به حداكثر مجازات مقرر محكوم ميشود.
نکته۲: هركس به اراضي و تپه ها و اماكن تاريخي و مذهبي كه به ثبت آثار ملي رسيده و مالك خصوصي نداشته باشد تجاوز كند به مجازات محكوم ميشود مشروط بر آنكه سازمان ميراث فرهنگي كشور قبلاً حدود مشخصات اين قبيل اماكن و مناطق را در محل تعيين و علامتگذاري كرده باشد.
نکته۳: هركس بدون اجازه سازمان ميراث فرهنگي و برخلاف ضوابط مصوب اعلام شده از سوي سازمان مذكور به مرمت يا تعمير، تغيير، تجديد و توسعه ابنيه يا تزئينات اماكن فرهنگي- تاريخي ثبت شده در فهرست آثار ملي مبادرت نمايد، به مجازات و پرداخت خسارت وارده محكوم ميگردد.(جرم مطلق است و نیازی هم به سوء نیت خاص ندارد)
نکته۴: هركس برخلاف ترتيب مقرر در قانون حفظ آثار ملي اموال فرهنگي- تاريخي غيرمنقول ثبت شده در فهرست آثار ملي را با علم و اطلاع از ثبت آن به نحوي به ديگران انتقال دهد به مجازات محكوم ميشود.
نکته۵: هركس نسبت به تغيير نحوه استفاده از ابنيه، اماكن و محوطههاي مذهبي- فرهنگي و تاريخي كه در فهرست آثار ملي ثبت شدهاند، برخلاف شؤونات اثر و بدون مجوز از سوي سازمان ميراث فرهنگي كشور، اقدام نمايد علاوه بر رفع آثار تخلف و جبران خسارت وارده به مجازات محكوم ميشود.
نکته۶: هر کس نمونه تقلبی آثار فرهنگی ـ تاریخی اعم از ایرانی و خارجی را به جای اثر اصلی بسازد یا آن را به قصد عرضه، قاچاق یا فروش، معرفی، حمل یا نگهداری کند یا با آگاهی از تقلبی بودن اثر خریداری کند به مجازات محکوم میشود.
نکته۷: نمونه تقلبی به اشیائی اطلاق میگردد که در دوره معاصرساخته شده و از حیث نقوش، خطوط، شکل، جنس، اندازه، حجم و وزن شبیه آثار فرهنگی ـ تاریخی اصیل بوده یا بدون آن که نمونه اصلی وجود داشته باشد به عنوان اثر فرهنگی ـ تاریخی اصیل معرفی شود و علامتی از سوی سازنده یا سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری برای تشخیص از اصل، بر روی آن حک نشده باشد.
نکته۸: چنانچه شیء تقلبی نمونه اصلی نداشته باشد، ارزش آن به فرض وجود توسط کارشناسان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تعیین میگردد.
نکته۹: اشیاء مکشوفه موضوع نکته قبل به نفع سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ضبط میگردد.
نکته۱۰: در كليه جرايم علیه اموال یا میراث تاریخی و فرهنگی، سازمان ميراث فرهنگي يا ساير دواير دولتي برحسب مورد شاكي يا مدعي خصوصي محسوب ميشود.