به گزارش تابناک کردستان، نان غذای اصلی و قوت غالب ایرانیان بهشمار میآید و طبق برآوردها، هر ایرانی سالانه تقریباً 160 کیلوگرم نان مصرف میکند و این یعنی سلامت نان، نقش بسیار اساسی در سلامت مردم دارد.
بر این اساس وظیفه اخلاقی و قانونی مسئولان، نهادهای نظارتی و در صف اول خود نانواهاست که از مصرف سالمترین مواد اولیه در پخت قوت اصلی مردم اطمینان حاصل کنند، هر چند قانون نیز استفاده از مواد و افزودنیهایی چون جوش شیرین و بلانکیت را ممنوع اعلام کرده است. با این همه، متاسفانه مشاهده میشود جوش شیرین (برای ورآمدن خمیر) و بلانکیت یا جوهر قند (برای سفید کردن نان) همچنان توسط برخی نانواهای سودجو مورد استفاده قرار میگیرد.
از میان این دو افزودنی، مصرف بلانکیت بسیار نگرانکنندهتر است، زیرا یک ماده سمی شیمیایی رنگبر است که وقتی داخل نان ریخته میشود در حین پخت و پز تبدیل به بخار و گاز SO2 میشود و شاطر بیشتر از مصرفکننده در معرض خطر گاز سمی قرار دارد. مصرف بلانکیت، سیستم گوارش مصرفکننده (که سیستم دفاعی بسیار قوی در برابر میکروب و عوامل سرطانزاست) را خلع سلاح میکند و با مهار کردن آنتیاکسیدان، امکان سرطانزایی و همچنین زمینه بروز دیابت را افزایش میدهد.
معصوم علیمعصومی، جراح و متخصص قلب و عروق میگوید: مقدار بلانکیتی که پیش از این در قند مورد استفاده قرار میگرفت، اندک، کنترل شده و در حد مجاز بود که بدن میتوانست آن را دفعکند؛ اما اکنون متأسفانه شاهد هستیم بهوفور در نانواییها به منظور سفید کردن، کشدار کردن و ورآمدن نان از این ماده سمی استفاده میشود.
به گفته این جراح، مصرف جوششیرین هم که باعث ایجاد مشکلات معده و روده و گوارش میشود، خطرناک است، اما به اندازه بلانکیت سمی نیست.
آنچه امروز مسئولان و کارشناسان را نگران کرده، اولاً نبود سواد علمی و آگاهی لازم از میزان خطرناک بودن بلانکیت و ثانیاً ارزان بودن این ماده سمی در بازار است که احتمال مصرف آن را افزایش میدهد. بهطور مثال قیمت هر کیلوگرم بلانکیت 12 هزار تومان است که این نگرانی را ایجاد میکند که نانواها مُشتمُشت از آن در خمیر استفاده کنند.
بازرسیهای سرزده ماموران نهادهای نظارتی حاکی است که مصرف بلانکیت با وجود ممنوعیت شدید هنوز در برخی نانواییها مشاهده میشود؛ در برخی استانها بیشتر و در برخی کمتر. برای اطلاع از میزان مصرف این ماده خطرناک و سپس جلوگیری از استعمال آن، سه استان تهران، خراسان رضوی و کردستان به صورت پایلوت مورد آزمایش و بررسی قرار گرفت.
نتایج بررسیهای انجام شده نشان میدهد مصرف بلانکیت نهتنها در نان، بلکه در قند نیز بالاست و متأسفانه گاه تا 20 پیپیاِم نیز میرسد، در صورتی که حد استاندارد مصرف بلانکیت در اروپا دو پیپیاِم و در ایران ده پیپیاِم است.
البته ناصر اسدی، رئیس اتحادیه نانوایان کردستان یعنی یکی از سه استان مورد پایش در گفتوگو با جامجم تاکید میکند که در نانواییهای این استان به هیچ عنوان بلانکیت استفاده نمیشود و نظارت کاملی از سوی فرمانداری، اداره صنعت، معدن و تجارت و اتحادیه نانوایان استان روی نحوه کار و مواد اولیه نانواییها صورت میگیرد.
وی با اشاره به اینکه استفاده از هر دو ماده جوششیرین و بلانکیت کاملاً غیرقانونی بوده و با آن برخورد میشود، میافزاید: با این حال فقط برخی نانواییهای سطح شهر سنندج، برای سطح رویی نان (و نه خود خمیر) و برای خوشرنگ و مشتریپسند شدن آن، هنوز از جوششیرین استفاده میکنند که آن هم با جایگزینی شیر و زرده تخممرغ و گیاه قاقلی در حال کم و جمع شدن است.
جام جم